Wat is balsemen?
Bij balsemen wordt er een vloeistof ingebracht in de bloedbaan van de overledene. Deze stof heeft een conserverende werking op het lichaam, waardoor de ontbinding wordt vertraagd.
Bij balsemen is er meestal geen koeling nodig, waardoor het lichaam thuis kan worden opgebaard.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen traditionele balseming en lichte balseming (thanatopraxie):
Traditionele balseming
Bij traditionele balseming wordt er een relatief hoge concentratie formaline gebruikt waardoor het lichaam tot wel drie weken lang geconserveerd kan worden. Deze vorm van balseming wordt eigenlijk alleen bij uitzondering toegepast, bijvoorbeeld als de uitvaart voor zeer lange tijd wordt uitgesteld of als het lichaam ter beschikking wordt gesteld aan wetenschap. Ook in koninklijke families wordt balseming wel eens toegepast, zeker als de begrafenis in het buitenland plaatsvindt.
Lichte balseming
Lichte balseming (thanatopraxie) wordt veel vaker toegepast. Bij lichte balseming is de concentratie van de gebruikte vloeistof (formaline) lager. Het lichaam blijft alsnog lang genoeg geconserveerd om uitvaartzaken in orde te maken en om de nabestaanden afscheid te laten nemen.
Omdat traditionele balseming in de praktijk bijna nooit wordt toegepast, zal er in de rest van dit dossier worden gesproken van lichte balseming.
Hoe werkt het?
Thanatopraxie werkt als volgt:
- De thanatopracteur brengt via de bloedbaan een conserverend middel binnen, genaamd formaline
- Ondertussen wordt het bloed uit de aders afgevangen
- Het conserveringsmiddel verspreid zich middels zachte massage naar de verschillende plekken in het lichaam
- De conserverende eigenschappen doen hun werk: de eiwitten in het lichaam blijven gefixeerd waardoor het lichaam minder snel ontbindt.
De conditie van het lichaam blijft beter op peil en dat is ook aan het uiterlijk te zien. Het gezicht van de overledene ziet er soms zelfs levensecht uit.
Voor- en nadelen
Lichte balseming heeft een aantal duidelijke voor-en nadelen:
Voordelen
- Het lichaam kan langer worden opgebaard (thuis of in een uitvaartcentrum)
- Het lichaam blijft langer mooi omdat de ontbinding wordt tegengegaan
- Er ontstaan geen verkleuringen of geuren
- Er is doorgaans geen koelinstallatie nodig
- Het lichaam voelt niet koud aan
- Aanbrengen van make-up wordt gemakkelijker waardoor uiterlijke tekenen van een ziekte ongedaan gemaakt kunnen worden.
Nadelen
- Juist omdat het lichaam langer mooi blijft, is het voor sommige nabestaanden moeilijker om te accepteren dat iemand er niet meer is.
- De thanatopraxie neemt een paar uur in beslag en het lichaam moet meestal speciaal hiervoor naar het uitvaartcentrum worden gebracht
- Er zijn kosten verbonden aan de behandeling
Vergoeding van thanatopraxie
Opbaring met behulp van lichte balseming (thanatopraxie) behoort meestal tot de standaarddekking van een natura uitvaartverzekering. Kiest u voor zo’n soort verzekering? Let dan goed op de voorwaarden. Zit alles in het verzekerde pakket?
Het is ook mogelijk om een kapitaalverzekering af te sluiten die de kosten dekt. De nabestaanden ontvangen dan een geldbedrag na het overlijden van hun dierbare.
Veelgestelde vragen
Hieronder nog een overzicht van de meest gestelde vragen over balsemen:
1. Waarom wordt er gekozen voor thanatopraxie?
Door balsemen blijft het lichaam en het gezicht van de overledene er mooier uit zien en is er geen koeling nodig. Er is dan meer tijd om thuis afscheid te nemen.
2. Hoe lang werkt lichte balseming?
Thanatopraxie werkt ongeveer 10 dagen effectief.
3. Kan iedere overledene gebalsemd worden?
Ja, lichte balseming is in principe voor iedere overledene geschikt.
4. Hoe lang duurt het proces van balsemen?
Het gehele proces neemt zo’n anderhalf tot twee uur in beslag en vindt plaats in het uitvaartcentrum.
5. Wat zijn de kosten van lichte balseming?
De kosten van balseming liggen tussen de 500 en 750 euro, afhankelijk van het uitvaartcentrum.
6. Is balsemen belastend voor het milieu?
Nee, er zijn geen onderzoeken die aantonen dat balsemen slecht is voor het milieu.