Bij een obductie wordt er inwendig onderzoek gedaan naar de doodsoorzaak van de overledene. Dit wordt soms ook wel een sectie of autopsie genoemd, afhankelijk van de grondslag voor de obductie.
Een obductie wordt uitgevoerd door een patholoog. Dat is een arts die is gespecialiseerd in lichamelijke afwijkingen die zijn veroorzaakt door ziekte, een ongeval of misdrijf. De patholoog is expert in het analyseren van weefselmonsters om de aard van deze afwijkingen vast te stellen.
Wat gebeurt er bij een obductie?
Voor de obductie wordt het lichaam van de overledene eerst uitwendig onderzocht. Dit noemt men ook wel een (lijk)schouwing.
Bij obductie zelf wordt het lichaam van de overledene ‘geopend’ en worden de organen onderzocht die zich in de borst en buikholte bevinden, bijvoorbeeld de longen, het hart, de lever en de maag. Ook wordt er soms in de hersenen gekeken door middel van een schedellichting.
Bij de analyse van de organen worden ze gewogen en wordt de binnenkant geïnspecteerd. Er kan ook weefsel worden afgenomen om dit onder de microscoop te controleren. Veel ziekten of afwijkingen zijn namelijk niet met het blote oog te zien.
Een obductie wordt altijd op zo’n manier uitgevoerd dat er bij het opbaren en de uitvaart vrijwel niets te zien is aan de buitenkant van het lichaam. Een autopsie heeft vaak geen invloed op de normale gang van zaken rond de crematie of begrafenis.
Waarom een obductie?
Er kunnen verschillende redenen zijn waarom een obductie wenselijk is:
Rouwproces
De nabestaanden willen weten hoe het ziekteproces is verlopen en wat de aanleiding is tot het overlijden. Dat biedt ze een stukje afsluiting en kan ervoor zorgen dat het rouwproces beter wordt doorlopen.
Resultaten medische behandeling
Het kan ook zijn dat de artsen willen weten in hoeverre de medische behandeling wel of niet aansloeg. De resultaten uit de obductie kunnen dan worden gebruikt om de behandeling waar nodig aan te passen.
Erfelijke of besmettelijke ziekte
Een andere reden kan zijn om te bepalen of de ziekte die de overledene had besmettelijk of erfelijk is. Als er bij het verlies van een kind bijvoorbeeld blijkt dat het kind door een erfelijke aandoening is overleden, kan dit bij de ouders meespelen
Bij een besmetting is het zaak om alle personen die in aanraking zijn geweest met de overledene op te sporen en te onderzoeken. Om zo verdere besmetting te voorkomen.
Bijdrage medische wetenschap
Tot slot kan een obductie bijdragen aan de medische wetenschap: veel kennis kan worden ontleend door obductie materiaal te bestuderen. Sommige mensen laten zelfs in hun testament opnemen dat ze hun lichaam willen doneren aan de medische wetenschap.
Gerechtelijke grondslag
Er kan ook een bevel zijn van een gerechtelijke autoriteit, zoals het ministerie van Justitie, voor het uitvoeren van de obductie. Dit noemt men dan een ‘sectie’. Het doel hiervan is meestal om bewijsmateriaal te verzamelen dat kan worden gebruikt voor of tegen een verdachte.
Toestemming
Voordat een obductie kan worden verricht moet er een procedure worden doorlopen:
- De arts vraagt of obductie mag worden verricht en waarom dit wenselijk kan zijn (voor de wetenschap of voor de nabestaanden).
- U ontvangt extra informatie en spreekt een tijdstip af waarop u beslist of u toestemming geeft voor de obductie.
- Als u geen toestemming geeft, vindt er in principe geen obductie plaats, tenzij de overledene dit nadrukkelijk in zijn/haar testament heeft opgenomen. Of als er een rechterlijke grondslag is.
- Als u wel toestemming geeft voor de obductie, moet hiervoor een speciaal toestemmingsformulier worden ingevuld.
- De obductie zelf kan een aantal uur duren.
- Na de obductie zal de uitvaartondernemer het lichaam ophalen voor het opbaren, of direct voor de begrafenis of crematie.