Wat staat er in een testament?

In een testament worden, naast de erfgenamen en verdeling van de erfenis, vaak ook nog andere zaken opgenomen, zoals:

• Wie voogdij en bewind over de kinderen krijgt
• Een rampenclausule
• Bewindregeling
• Benoeming executeur

Als er geen testament is opgesteld, wordt door de wet bepaald wie de erfgenamen zijn en dus hoe uw bezittingen worden verdeeld. Een testament kan alleen bij de notaris worden opgesteld.

Een testament is niet hetzelfde als een wilsbeschikking.

Kosten testament

De kosten voor een testament lopen sterk uiteen. Dit hangt sterk af van de notaris en of er maatwerk nodig is. Het is daarom verstandig om offertes bij verschillende notariskantoren op te vragen. Kijk daarbij goed welke kosten zijn inbegrepen, bijvoorbeeld kantoorkosten, registratiekosten, bewaarloon en btw.

Ruim genomen betaalt u voor een testament tussen de 250 en 750 euro.

Waarom een testament?

Er kunnen verschillende redenen zijn waarom u zou willen afwijken van de wettelijke erfverdeling of om deze meer op maat te maken:

1. Andere erfgenamen uitsluiten of toewijzen

Het zou kunnen dat u andere erfgenamen wilt toewijzen, bijvoorbeeld omdat u met een van de kinderen een slechte verstandhouding heeft. Het zou ook kunnen dat u een stiefzoon- of stiefdochter erfgenaam wilt maken. Een andere mogelijkheid is het uitsluiten van een ex, zodat hij/zij niet kan erven als eerst u en dan uw kind(eren) komt te overlijden.

Het kan ook zijn dat u wilt dat de kleinkinderen direct iets krijgen na uw overlijden. Ook dit kan in een testament worden aangegeven. Uiteraard is het ook mogelijk een goed doel op te geven, zodat een bepaald bedrag daaraan wordt overgemaakt.

2. Opeisen erfdeel aanpassen

Normaal gesproken krijgen de kinderen pas bij overlijden van de langstlevende ouder hun erfdeel uitbetaald. Met een testament kunnen hier andere situaties aan worden toegevoegd, bijvoorbeeld:

• Bij hertrouwen of samenwonen van de langstlevende ouder
• Bij opname van de langstlevende ouder in een verzorgingsinstelling
• Als de langstlevende in de bijstand terecht komt of onder curatele wordt gesteld

3. Anti-schoonkind bepaling

De anti-schoonkind bepaling is bedoeld als uw kind in gemeenschap van goederen is getrouwd, maar niet wilt dat de erfenis wordt gedeeld met de partner van uw kind. Als schoonouders kunt u in het testament bepalen dat de schoonzoon- of dochter niet de helft krijgt van de erfenis. De erfenis valt dan niet in gemeenschap van goederen. Bij een scheiding heeft de schoonzoon- of dochter dus geen recht op de erfenis.

4. Opvolger onderneming aanwijzen

Indien de erfenis bestaat uit een onderneming kan het verstandig zijn een regeling op te nemen waarin staat wie de beoogde bedrijfsopvolger is. Volgens de wettelijke regels gaat de onderneming anders naar de partner of kinderen.

5. Executeur aanwijzen

De executeur is degene die bevoegd is om de nalatenschap af te wikkelen en alle zaken netjes af te handelen, bijvoorbeeld het betalen van openstaande rekeningen. In het testament kunt u een of meerdere personen aanwijzen als executeur testamentair.

6. Erfbelasting besparen

Bij het ontvangen van de erfenis moet er in veel gevallen erfbelasting worden betaald. Uiteindelijk hangt dit af van de relatie met de overledene en het vermogen dat wordt geërfd.

In het testament kan worden opgenomen dat de erfenis meer verspreid wordt uitbetaald waardoor er mogelijk minder erfbelasting hoeft te worden betaald.

Een voorbeeld:

Opa Teun is weduwnaar en heeft twee kinderen. Beide kinderen hebben ieder twee kinderen (de kleinkinderen van opa dus). De erfenis bij overlijden van opa Teun bedraagt ongeveer 200.000 euro.

Volgens wettelijke regels zouden beide kinderen de helft van dit bedrag erven. Daarvan is 20.616 euro per kind vrijgesteld. De erfbelasting over het resterende deel bedraagt 10 procent, ofwel 10 procent van 79.384 euro = 7.938,40 euro per kind.

Maar ook de kleinkinderen hebben een vrijstelling van 20.616 euro. In een testament kan worden opgenomen dat bij het overlijden van opa Teun alle kleinkinderen ieder 20.616 euro erven, volledig belastingvrij. In dat geval blijft er nog: 200.000 – 82.464 = 117.536 euro over. Dat komt neer op 58.768 euro per kind. Het belastbare deel komt dan uit op 58.768 – 20.616 = 38.152 euro. Hierover moet ieder kind 3.815,20 euro erfbelasting betalen. Dat is ruim 4.000 euro per kind minder dan eerst.

Er zijn vele andere constructies denkbaar om te besparen op de erfbelasting. Een financieel adviseur kan u hierin verder helpen.

Stappenplan – testament schrijven

Het onderstaande stappenplan kan u helpen bij het opstellen van een testament bij de notaris.

1. Schrijf op papier wat u allemaal in uw testament wilt vastleggen
2. Maak een afspraak met een notaris. Een eerste gesprek is soms gratis. Maar hier duidelijke afspraken over.
3. De notaris legt uw eisen en verlangens rondom het testament vast. Vervolgens stelt hij een concept testament op.
4. Het concept testament leest u rustig door. Eventueel kunt u nog wijzigingen of aanvullingen doorvoeren.
5. U maakt een afspraak om het definitieve testament te ondertekenen
6. U ontvangt een gewaarmerkte kopie van het testament. Het origineel blijft achter bij de notaris.
7. De testamenten worden bovendien ingeschreven bij het centraal testamentenregister (CTR). De inhoud wordt niet bekend gemaakt. Na uw overlijden kan de notaris het testamentenregister raadplegen.

Testament opvragen

Het opvragen van een testament kan na een sterfgeval. Hiervoor neemt u contact op met de notaris die het register kan raadplegen. In het CTR staat duidelijk:

• Wie het testament heeft opgemaakt
• Wanneer het testament is opgemaakt
• Bij welke notaris het testament is opgemaakt.