Wat is resomeren?

Resomeren is een chemisch proces waarbij het lichaam van een overledene wordt ontbonden (opgelost) in een stalen drukvat. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een stof met een hoge pH-waarde, meestal kaliumhydroxide, opgelost in heet water.

De Britse onderneming Resomation Limited die het patent voor het proces bezit, heeft de term ‘resomeren’ in het leven geroepen. Het woord stamt af van het Griekse woord ‘resoma’ dat ‘hergeboorte van het lichaam’ betekent.

Resomeren wordt soms ook bio-cremeren, alkalische hydrolyse, aquameren of watercrematie genoemd.

Hoe werkt resomeren?

Een uitvaart waarbij wordt gekozen voor resomeren is in beginsel niet anders dan een andere uitvaart.

Het verschil zit hem in de laatste stap, namelijk in de methode voor lijkbezorging.

In plaats van dat het lichaam wordt begraven of gecremeerd, wordt bij resomeren het lichaam ontbonden door middel van alkalische hydrolyse.

Resomeren in 7 stappen:

Voorbereiding

1. Het lichaam wordt in een speciale wollen kist gelegd. De wollen kist past in een normale houten grafkist.
2. De deur van de cabine wordt geopend. De wollen kist wordt in de ruimte gezet en het vat wordt afgesloten.
3. Het lichaam wordt door sensoren gewogen en er wordt uitgerekend hoeveel base (alkali) en water er nodig is.

Alkalische hydrolyse

4. Een hoeveelheid base (loog) en water worden ingebracht in het stalen vat. Meestal wordt als base kaliumhydroxide gebruikt.
5. Het vat wordt onder druk gebracht en een pomp zorgt ervoor dat de vloeistoffen continu worden gemixt.
6. Tijdens de resomatie ligt de temperatuur tussen de 100 en 180 graden Celsius (afhankelijk van de installatie), omdat de stoffen dan optimaal met elkaar reageren.
7. De chemicaliën doen hun werk om het lichaam te ontbinden. De organische stoffen van het lichaam worden opgenomen in de vloeistof.

Wat blijft er over?

Als de cyclus is voltooid, wordt de complete cabine geleegd.

Er blijven twee dingen over:

1. Een waterachtige, steriele vloeistof
2. De botten van de overledene

De vloeistof bevat geen DNA en wordt gezuiverd in een waterzuiveringsinstallatie. Daarna stroomt deze terug naar de watercyclus, bijvoorbeeld een lokale rivier.

De overblijfselen van de overledene worden gedroogd. Er blijven dus alleen botten over. Die worden gemalen tot een witkleurig poeder. De nabestaanden kunnen deze overblijfselen desgewenst bewaren in een urn. Niet oplosbare delen, bijvoorbeeld vullingen of protheses van titanium of goud, blijven ook geïsoleerd.

Hoe lang duurt resomeren?

De hele cyclus van het resomeren neemt ongeveer 8 tot 12 uur in beslag.

• Het grootste deel van de tijd gaat op aan het oplossen van het lichaam.
• Een kleiner deel van de tijd wordt besteed aan het verwerken van de overblijfselen, zoals het malen van de botten tot wit poeder.

Hoe duurzaam is resomeren?

Volgens onderzoek van TNO in 2014 is resomeren op bijna alle vlakken beter voor het milieu dan cremeren of begraven. Het zorgt voor een lagere uitstoot van broeikasgassen en fijnstof. Ook het waterverbruik is lager.

Milieueffecten per overledene

Conclusies uit het rapport: 

• Bij resomeren is er geen directe uitstoot van broeikasgassen (CO2)
• Er is wel indirecte uitstoot van CO2, maar deze is gemiddeld ruim zeven keer lager dan bij cremeren
• Bij resomeren komt er geen fijnstof vrij. Sterker nog, bij resomeren is het resultaat zelfs positief dankzij de vermeden milieueffecten die toegerekend worden aan recyclingprocessen
• Er is minder water nodig bij resomeren dan bij begraven of cremeren
• Voor resomeren is er minder ruimte nodig dan bij cremeren of begraven

Een bijkomend voordeel van resomeren is dat de stroom die nodig is voor de hydrolyse duurzaam kan worden opgewekt. Resomeren is dan zeer duurzaam.

Tot slot kan de houten kist die wordt gebruikt voor de overledene opnieuw worden gebruikt. Dat scheelt aanzienlijk in kosten en grondstoffengebruik.

Wat kost resomeren?

Doordat het effect van resomeren op het milieu lager is dan bij cremeren of begraven zijn ook de kosten lager. Het is mogelijk om de zogenaamde schaduwkosten op te tellen die worden veroorzaakt door de milieueffecten van cremeren, begraven en resomeren. Voor deze berekening kunnen meerdere methoden worden gebruikt.

Met behulp van de meest actuele methode (ReCiPe) zijn de milieukosten:

• Begraven: 50,83 euro per uitvaart
• Cremeren: 48,47 euro per uitvaart
• Resomeren: 2,60 euro per uitvaart

Bovenstaande bedragen staan dus los van de daadwerkelijke kosten die worden gemaakt, zoals:

• Kosten aanschaf installatie: crematieoven, resomatieapparaat
• Onderhoud en afschrijving
• Personeelskosten

Is resomeren toegestaan?

25 procent van de Nederlanders zou kiezen voor resomeren als dat zou worden aangeboden.

Resomeren is in Nederland (nog) niet toegestaan. Dat staat in de Wet op de lijkbezorging. Bij dieren is resomeren wel toegestaan en wordt het zelfs al toegepast. Resomeren is inmiddels wel goedgekeurd door de Gezondheidsraad en daarmee mogelijk al op korte termijn toegestaan in Nederland.

In de Verenigde Staten en Canada zijn er al wel enkele pilots waarbij resomeren wordt toegepast bij overleden personen. De verwachting is dat het niet heel lang meer duurt voordat resomeren in de praktijk wordt toegepast.

Geloof en resomeren

Binnen de meeste godsdiensten zal resomeren voorlopig niet zijn toegestaan. Moslims bijvoorbeeld, geloven dat de doden zullen opstaan op de dag van het oordeel. Bij cremeren of resomeren is dit niet mogelijk.

Toch is cremeren binnen het katholicisme al wel toegestaan. Het katholieke standpunt zal dus mogelijk opnieuw gaan versoepelen om resomatie toe te staan.

Bronnen

•  Rapport van TNO “Milieueffecten van verschillende uitvaarttechnieken“
• Advies Toelaatbaarheid nieuwe vormen van lijkbezorging
• Infographic is samengesteld met behulp van een BBC artikel over resomeren